Έξυπνος..... ''συναισθηματικά''

Tweet

Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί τι είναι αυτό που τελικά μας οδηγεί πιο κοντά στην ευτυχία, πιο κοντά στον εαυτό μας, πιο κοντά στους άλλους, πιο κοντά στις ειλικρινείς επιλογές, πιο κοντά στην προσωπική επιτυχία…. και όσο το σκέφτομαι και φέρνω στο νου μου παραδείγματα ανθρώπων του προσωπικού μου κύκλου, που πλησιάζουν όχι απλά το ζην αλλά το ευ ζην, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η νοημοσύνη της καρδιάς είναι αυτή που χαράσσει το πιο αυθεντικό δρόμο.

 Δεν είναι τελικά ένας υψηλός δείκτης νοημοσύνης (IQ) αρκετός να εγγυηθεί την επιτυχία ενός ατόμου? Ένα μεγάλο νοητικό πηλίκο και μια εξαιρετική ακαδημαϊκή επίδοση δεν αποτελούν προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη καριέρα και μια ευτυχισμένη ζωή? Υπάρχει χώρος για το συναίσθημα στην νοημοσύνη ή αυτή αφορά μόνο τη λογική σκέψη? Γιατί βλέπουμε γύρω μας «πανέξυπνους» ανθρώπους να καταστρέφουν τις ζωές τους, να οδηγούνται από τα πάθη τους, να μην κάνουν σωστές επιλογές?

Ο Gardner τη δεκαετία του 1980 απορρίπτει την μονοδιάστατη έννοια της νοημοσύνης και προτείνει ένα μοντέλο νοημοσύνης που αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα ικανοτήτων (γλωσσική, μαθηματικο-λογική, μουσική, οπτικοχωρική, κιναισθητική, διαπροσωπική, ενδοψυχική ικανότητα). Η διαπροσωπική και η ενδοψυχική ικανότητα συνθέτουν αυτό που ονομάζουμε «συναισθηματική νοημοσύνη» (EQ). Βλέπουμε μια προσπάθεια να συνεκτιμηθούν τα ταλέντα ενός ανθρώπου και να δοθεί χώρος για την αξιοποίηση τους.

Την θεωρητική οδό του Gardner ακολούθησαν και άλλοι ειδικοί, που έδωσαν έμφαση στην «προσωπική» ή «συναισθηματική» νοημοσύνη. Ο Salovey ανέφερε δεξιότητες που αντιπροσωπεύουν 5 βασικούς τομείς της συναισθηματικής μας ζωής:

•   Η αυτεπίγνωση : Η ικανότητα να αναγνωρίζει κάποιος τα συναισθήματα του και να μπορεί να μιλάει για αυτά. Η αυτεπίγνωση είναι θεμέλιο για μια ποιοτική ζωή διότι αν γνωρίζουμε ακριβώς τι νιώθουμε ανά πάσα στιγμή, διευθύνουμε καλύτερα τη ζωή μας, παίρνουμε σωστότερες αποφάσεις και δεν αφηνόμαστε στο έλεος των παθών μας.

•   Έλεγχος των συναισθημάτων : Ο έλεγχος αυτός οικοδομείται πάνω στην αυτεπίγνωση-χωρίς γνώση του τι νιώθουμε δεν μπορούμε να χειραγωγήσουμε τα συναισθήματα. Ένας αποτελεσματικός έλεγχος μας παρακινεί να ηρεμούμε τον ανεξέλεγκτο θυμό, να μην αφηνόμαστε στο έρεβος της κατάθλιψης και να μην επιτρέπουμε το στρες να αρρωσταίνει τη ζωή μας.

•   Εξεύρεση κινήτρων για τον εαυτό μας : Η στοχοθεσία, η αυτοκυριαρχία και η δημιουργικότητα είναι αυτά που δίνουν ώθηση στον άνθρωπο να προχωράει μπροστά. Αντιστεκόμενοι στις παρορμήσεις με όραμα μια προσωπική απόλαυση, ο καθένας βρίσκει κίνητρα και οδηγεί τη ζωή του σε όμορφα μονοπάτια με σημαντικούς συμμάχους την ελπίδα και την αισιοδοξία.

• Η ενσυναίσθηση : Μια θεμελιώδης ανθρώπινη δεξιότητα, η αναγνώριση των συναισθημάτων του άλλου. Είναι η δεκτικότητα απέναντι στα σιωπηλά κοινωνικά σήματα που υποδεικνύουν τις ανάγκες των άλλων. Το να κρατάς την ατομικότητα σου αλλά να «νιώθεις» αυτό που ο άλλος εκφράζει, όχι απαραίτητα με τα λόγια…..

•   Χειρισμός των σχέσεων : Η τέχνη των διαπροσωπικών σχέσεων, η δεξιότητα χειρισμού των συναισθημάτων του άλλου. Μέσα από αυτή την δεξιότητα δίνεται ώθηση και έμπνευση στους άλλους, επιτυγχάνεται η κοινωνική επαφή, μπορεί κανείς να επηρεάζει, να πείθει, να κάνει τους άλλους να νιώθουν άνετα, μπορεί να διαπρέπει στις διαπροσωπικές του σχέσεις.

Ο δείκτης νοημοσύνης και η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι αντικρουόμενες έννοιες αλλά ξεχωριστές. Φαίνεται πάντως πως ανάμεσα στη γνωστική και τη συναισθηματική νοημοσύνη, η δεύτερη είναι αυτή που μας φέρνει πιο κοντά στην ολοκλήρωση και την επιτυχία. Δείχνει λογικό ένας άνθρωπος, που γνωρίζει τα συναισθήματα του, τα ελέγχει και κατανοεί και τα συναισθήματα των άλλων, να μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός στη ζωή του, πιο παραγωγικός στη δουλειά του, πιο ανθεκτικός στις αναποδιές και πιο ευτυχισμένος στις προσωπικές του σχέσεις. Το ευτυχές βέβαια είναι ότι οι τομείς των συναισθηματικών δεξιοτήτων μπορούν να βελτιωθούν και αναμφίβολα η συναισθηματική νοημοσύνη είναι κάτι που καλλιεργείται.

Πηγή και έμπνευση το βιβλίο του Daniel Goleman, Η Συναισθηματική Νοημοσύνη. 

Εκδόσεις Πεδίο.