Καλό καλοκαίρι και καλό σεξ!

Tweet

Το καλοκαίρι είναι η εποχή που όλοι περιμένουμε. Ήλιος, θάλασσα, παρέα με φίλους ΚΑΙ...???
Έχει παρατηρηθεί πως λόγω της ανεβασμένης μας διάθεσης το καλοκαίρι, η επιθυμία μας για σεξ αυξάνεται και η απόδοσή μας βελτιώνεται. Το άγχος της καθημερινότητας, οι εργασιακές υποχρεώσεις, η κυκλοφοριακή συμφόρηση και η αστάθεια της θερμοκρασίας που τείνουν να μας ταλαιπωρούν τον υπόλοιπο χρόνο δεν είναι πια η ύψιστη προτεραιότητα.
Βέβαια, η ευφορία που νιώθουμε ευθύνεται αρκετές φορές για τις διαλύσεις σχέσεων και τις απιστίες. Πόσες φορές δεν έχετε χωρίσει λίγο πριν το καλοκαίρι με την δικαιολογία πως είτε εσείς είτε το ταίρι σας θέλετε να μείνετε για λίγο μόνος/η και να σκεφθείτε...?Από την άλλη, η καλοκαιρινή ευεξία έχει συμβάλλει στις συλλήψεις βρεφών καθώς έχει παρατηρηθεί πως οι περισσότερες από αυτές πραγματοποιούνται το καλοκαίρι όταν το ζευγάρι απολαμβάνει τις διακοπές του χωρίς περιττές αρνητικές σκέψεις ακόμη και σε περιπτώσεις συντρόφων που προσπαθούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να αποκτήσουν ένα παιδί και τελικά τη θερινή περίοδο τα κατάφεραν.
Γι'αυτό η συμβουλή είναι μία: Χαρείτε το καλοκαίρι σας, διασκεδάστε όσο μπορείτε σκεπτόμενοι πάντοτε τις συνέπειες των επιλογών σας για να διατηρήσετε την καλή σας διάθεση σε υψηλά επίπεδα και μετά τον Αύγουστο!!!

"Πες μου την αλήθεια...''

Tweet

«Δεν θέλω να μπω στο λεωφορείο, θέλω να με αφήσεις να δω το τρένο που θα περάσει….»… κι έτσι ξαφνικά όλα τα βλέμματα του λεωφορείου γύρισαν και κοίταξαν ένα μικρό παιδάκι που χάλαγε τον κόσμο με τις φωνές του και που ζητούσε απελπισμένα από τη γιαγιά του να περιμένουν λίγο ακόμη στη στάση για να δει το τρένο να περνάει. Σε ελάχιστο χρόνο ενεπλάκησαν όλοι οι επιβάτες, ο καθένας έλεγε κάτι δικό του, δικαιολογίες για το τρένο που δεν θα δει, ψέματα για το τρένο που θα δει εκεί που θα φτάσουν, κάποιος ύψωσε τη φωνή του για να το φοβίσει και να πάψει να γκρινιάζει και η γιαγιά ντροπιασμένη του έλεγε ότι δεν είναι καλό παιδί έτσι όπως συμπεριφέρεται…. η σκηνή τελείωσε με το παιδάκι να λέει στη γιαγιά του ότι είναι κακιά και να σπαράζει στο κλάμα..

Σκεφτόμουν πόση απελπισία ένιωθε εκείνο το παιδί που κανείς δεν μπήκε στον κόπο να του εξηγήσει με αλήθεια γιατί δεν θα μπορούσε να δει εκείνη τη μέρα το τρένο… έτυχε δε εκείνη η μέρα να είναι μέρα απεργίας…. πόσο θα το είχε ηρεμήσει αυτή η αλήθεια;;; Έχουμε μια τάση να προσπαθούμε να βρούμε λογικοφανείς δικαιολογίες για να εξηγήσουμε τα γεγονότα στα παιδιά και σπάνια μπαίνουμε στον κόπο να τους δώσουμε τις λογικές δικαιολογίες, τις αληθινές. Και μας κάνει εντύπωση όταν κι αυτά αργότερα απομακρύνονται από την αλήθεια…. ψέματα προς τους άλλους… ψέματα προς τον ίδιο τους τον εαυτό.

Όταν ήμασταν παιδιά βιαζόμασταν να μεγαλώσουμε… θέλαμε κάτι που δεν είχαμε, με το αίσθημα του ανικανοποίητου ή νιώθαμε να μην μας καταλαβαίνουν και θέλαμε να δραπετεύσουμε από αυτό; Με μαγεύει πάντα το γεγονός πόσο μοναδικά διαφορετικοί είμαστε όλοι οι άνθρωποι… και όταν το ανάγω στα παιδιά πράγματι εντυπωσιάζομαι. Γιατί απλά τα παιδιά θέλουν να ακουστούν… θέλουν να αναδείξουν τη διαφορετικότητα τους, θέλουν να ξεχωρίσουν με τον τρόπο σκέψης τους…. και πνίγονται στα «μη» των ενηλίκων που τόσο θαυμάζουν την ομοιότητα και την ομοιογένεια.

Δεν θα μπορούσε βέβαια κανείς να υποστηρίξει ότι ένα παιδί μπορεί να μεγαλώσει χωρίς κανόνες, κάνοντας οτιδήποτε θέλει. Άλλωστε αυτοί οι κανόνες είναι που θα του ενισχύσουν την διαφορετικότητα και που θα του καλλιεργήσουν ελεύθερο πνεύμα. Και είναι βέβαια αυτοί οι κανόνες που θα  κάνουν το παιδί να νιώσει ασφαλές να εκφραστεί και δεκτικό στο να ακούει τους άλλους. Αυτό που χρειάζεται είναι να γίνεται αποδεκτό το ίδιο το παιδί από τους  οικείους του. Επίσης είναι χρήσιμο οι σημαντικοί άλλοι να μην χαρακτηρίζουν ποτέ το ίδιο το παιδί αλλά τη συμπεριφορά του. Απαιτείται ηρεμία και σταθερότητα από τη πλευρά των γονέων και φυσικά θα πρέπει και οι ίδιοι να αποτελούν πρότυπο συμπεριφοράς για το παιδί τους. Κι αν κάτι είναι που καταδικάζουμε αυτή είναι η βία ( σωματική, λεκτική κλπ). Η βία φέρνει βία.

Είναι όμορφο και πολύ δημιουργικό να αφήνουμε τα παιδιά να εκφράζονται, να είμαστε κοντά τους, να κατεβαίνουμε στο ύψος τους (ή μήπως θα έπρεπε να πω να ανεβαίνουμε;), να τους δείχνουμε εμπιστοσύνη, να τα αφήνουμε να κάνουν λάθη, να τα μάθουμε να αποδέχονται τον εαυτό τους, με όλες τις αδυναμίες του….

 Ο μικρός στο λεωφορείο ήθελε απλά να δει ένα τρένο…. γιατί κανείς δεν του εξήγησε για την απεργία;

Γιατί δε μπορώ να εμπιστευτώ τον/την σύντροφό μου;

Tweet

Δεν υπάρχει χειρότερη μοναξιά από την έλλειψη εμπιστοσύνης....(George Eliot)

Για κάποιους ανθρώπους φαντάζει εξωπραγματικό να αφεθούν σε μια σχέση και να εμπιστευτούν τον/την σύντροφό τους χωρίς δεύτερη σκέψη, ακόμα και όταν αυτός-ή δεν δίνει καμιά αφορμή για κάτι τέτοιο. Αν ζητήσουμε από τους ανθρώπους αυτούς να κάνουν μια λίστα με τα γεγονότα και όχι με τις υποκειμενικές πεποιθήσεις τους, με τις αποδείξεις ή έστω με τις ενδείξεις που μπορεί να δικαιολογούν την έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον/την σύντροφο τους, το πιθανότερο είναι η λίστα αυτή να μείνει κενή...

   Αν λοιπόν η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι ένα παγιωμένο πρότυπο συμπεριφοράς που υιοθετείτε με συνέπεια και σταθερότητα στις σχέσεις σας, τόσο με τους συντρόφους σας όσο και με τα κοντινά σας πρόσωπα, τότε μάλλον έχετε πέσει στην παγίδα της δυσπιστίας και της κακοποίησης.

   Αν νιώθετε ότι οι σχέσεις σας δε σας προσφέρουν τη δυνατότητα να χαλαρώσετε και τις βιώνετε σαν επικίνδυνες και απρόβλπετες, αν νιώθετε ότι οι άνθρωποι σας προδίδουν, σας εκμεταλλεύονται και σας χρησιμοποιούν και ότι πρέπει να βρίσκεστε διαρκώς σε επιφυλακή μαζί τους, τότε υπάρχει ριζωμένη μέσα σας, από την παιδική ακόμα ηλικία, η παγίδα της δυσπιστίας που σας εμποδίζει να χτίσετε σχέσεις εμπιστοσύνης.

   Τα παιδιά που στην παιδική τους ηλικία έχουν υποστεί σεξουαλική, σωματική ή λεκτική κακοποίηση από κάποιο κοντινό τους άτομο, το πιθανότερο είναι σαν ενήλικες να εκδηλώνουν δυσλειτουργικές συμπεριφορές που πηγάζουν από την παγίδα της δυσπιστίας. Όμως, σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου δεν είναι να αναφερθεί σε τόσο ακραίες ψυχολογικά καταστάσεις, αλλά σε ανθρώπους που έχουν πέσει στη παγίδα της δυσπιστίας χωρίς να έχουν βιώσει απαραίτητα κάποιας μορφής κακοποίησης στο παρελθόν και εκδηλώνουν δύσπιστες συμπεριφορές προς τον/την σύντροφό τους παραμένοντας όμως αρκετά λειτουργικοί στη καθημερινότητα τους. 

   Η ενήλικη ζωή του καθενός μας κατά ένα μεγάλο ποσοστό επηρεάζεται αρκετά από τα βιώματά μας από το οικογενειακό περιβάλλον. Έτσι λοιπόν εάν κάποιος στην οικογένεια σας πείραζε διαρκώς ή σας υποβίβαζε, εάν σας έλεγε μονίμως ψέμματα, πρόδιδε την εμπιστοσύνη σας, εκμεταλλεύοταν τις αδυναμίες σας, σας χειριζόνταν κακοπροαίρετα και σας έδινε υποσχέσεις που δεν είχε σκοπό να κρατήσει, εάν σας εξανάγκαζαν επί μονίμου βάσεως να κάνετε κάποια πράγματα υπό την απειλή της αυστηρής τιμωρίας καθώς επίσης και εάν σας προειδοποιούσαν διαρκώς να μην εμπιστεύεστε τους ανθρώπους που είναι γύρω σας, τότε είναι πολύ πιθανό σαν ενήλικες να έχετε πέσει στην παγίδα της δυσπιστίας και να λειτουργείτε με παρόμοιο τρόπο στις σχέσεις σας με εκείνο που υιοθετούν τα παιδιά που έχουν υποστεί κάποια μορφή κακοποίησης.

    Στις σχέσεις σας λοιπόν με τον/την συντροφό σας, ακόμα και όταν έχετε μια "καλή" σχέση, μπορεί να κάνετε πράγματα που θα τη μετατρέψουν σε σχέση "κακοποίησης". Γίνεστε λοιπόν το άτομο αυτό που προξενεί κακό τόσο στη σχέση όσο και στον ίδιο του τον εαυτό. Άλλωστε ένα από τα παράδοξα της ζωής είναι ότι επαναλαμβάνουμε διαρκώς τα ίδια αυτοκαταστροφικά σενάρια, μια τάση που ο Freud έχει ονομάσει καταναγκασμό της επανάληψης. 

   Έτσι λοιπόν, στην ερωτική σας σχέση, προκειμένου να ανακυκλώσετε γνωστά σ' εσάς μοτίβα όπου οι άνθρωποι σας πληγώνουν και σας εκμεταλλέυονται, μπορεί να κατηγορείτε τον/την σύντροφό σας ότι προσπαθεί να σας πληγώσει ενώ δεν έχει δείξει καμιά τέτοια πρόθεση, ίσως να υπερτονίζεται τα αρνητικά στοιχεία του/της περιφρονώντας τις εκδηλώσεις της αγάπης του/της προς εσάς, να διεστραβλώνετε τα λόγια του κάνοντας τα να φαίνονται σαν παρατηρήσεις και μομφές καθώς επίσης να επινοείτε αυτοσχέδια "τεστ", προκειμένου να ελέγξετε εάν σας είναι πιστός/πιστή, έχοντας όμως εξαρχής την προκατάληψη και την πεποίθηση ότι δε πρόκειται να περάσει το τέστ και έτσι να επιβεβαιώσει τις υποψίες σας.(αυτοεκπληρούμενη προφητεία).

   Αυτό λοιπόν που μπορεί να σας χαρακτηρίζει είναι να νιώθετε την ανάγκη να χτίσετε τη σχέση σας με τέτοιο τρόπο ώστε να επιβεβαίωσετε τη παγίδα της δυσπιστίας που έχετε από παιδί ενθαρρύνοντας τον/την συντροφό σας, που κάτω υπό άλλες συνθήκες θα ήταν πολύ καλό/ή μαζί σας, να σας φερθεί άσχημα... Αυτό μπορεί να το κατορθώνετε με το να μειώνετε την αξία σας στη σχέση, να υποχωρείτε στις απαιτήσεις του/της συντρόφου υποβιβάζοντας τον εαυτό σας και εκπέμποντας "μηνύματα" ότι σας αξίζει να σας εκμεταλλευτεί και σας αξίζει να ζείτε με καχυποψία και δυσπιστία απέναντι του/της. Φυσικά όλα αυτά κρύβουν και μια μεγάλη δόση ανασφάλειας και προβολής των συναισθηματικών κενών σας στον/στην σύντροφό σας.

  Η παγίδα της δυσπιστίας και της κακοποίησης είναι ένα γνωστικό σχήμα που είναι σχετικά δύσκολο να αλλάξει αλλά σαφέστατα όχι ακατόρθωτο.... Επιπλέον δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το πόσο εύκολα ή δύσκολα μπορεί να αλλάξει το σχήμα αυτό εξαρτάται και από τον βαθμό που έχει πέσει  στη συγκεκριμένη παγίδα ο καθένας από εμάς. Υπάρχουν απλές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν ατομικά από τον καθένα που παρουσιάζει λιγότερο δυσλειτουργικές συμπεριφορές σε σχέση με την έλλειψη εμπιστοσύνης, όπως η καταγραφή λίστας γεγονότων, σκέψεων και συναισθημάτων, ενώ για πιο δυσλειτουργικές συμπεριφορές συνιστάται η επίσκεψη σ' ένα ειδικό ψυχικής υγείας.

Αυτογνωσία: Μία λέξη με μεγάλη σημασία

Tweet

O ανθρώπινος νους είναι εξοπλισμένος με έναν “καθρέπτη” που αντανακλά την πραγματικότητα και ένα “εσωτερικό μάτι” που ατενίζει και κατανοεί αυτή την αντανάκλαση.

Richard Rorty(1979)

 Αυτογνωσία σημαίνει να γνωρίζω τον εαυτό μου…Να γνωρίζω τα προτερήματα μου, τα ελαττώματα μου, τα δυνατά μου σημεία, την αχίλλειο πτέρνα μου, τις συναισθηματικές μου αντιδράσεις, τι με κρατάει «δέσμιο» σε καταστάσεις ή πρόσωπα και πάνω απ’όλα να γνωρίζω ότι δεν υπάρχει το «τέλειο» άτομο..

Όταν γνωρίζουμε όλα αυτά από τα οποία αποτελούμαστε έχουμε κάνει το πρώτο βήμα για την επιτυχία καθώς μπορούμε να αντιληφθούμε τι χρειάζεται να «διορθώσουμε» και τι χρειάζεται να ενισχύσουμε για να πάμε μπροστά στην ζωή μας.

Στο χτίσιμο της αυτογνωσίας μας παίζουν ιδιαίτερο ρόλο κατά την παιδική ηλικία οι «σημαντικοί άλλοι», οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν, οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι φίλοι μας και στην μετέπειτα πορεία μας προστίθενται οι εμπειρίες μας, οι άνθρωποι που επιλέγουμε στην ζωής μας και όλα αυτά συμβάλλουν σ αυτό που είμαστε..

Η αυτογνωσία μας βοηθάει να θέτουμε στόχους κ να τους επιτυγχάνουμε, να αναπτύσσουμε υγιείς σχέσεις και να πορευόμαστε μια ευτυχισμένη ζωή..Ουσιαστικά είναι η δύναμη μας, καθώς λειτουργούμε βάση της γνώσης που έχουμε για τον εαυτό μας..

Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία πραγματοποιείται με το πέρασμα των χρόνων, αλλά η αρχή της είναι στην παιδική ηλικία. Σημαντικό ρόλο παίζει η ενθάρρυνση και η επιβράβευση των γονιών. Όσοι είστε γονείς, μην ξεχνάτε να λέτε ένα μπράβο στα παιδιά σας ακόμα και για την πιο μικρή προσπάθεια που αντιλαμβάνεστε ότι κάνουν. Για παράδειγμα, ένα παιδί το οποίο προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του και να περπατήσει, εσείς να είστε δίπλα του να το επιβραβεύσετε, να «χειροκροτήσετε» την προσπάθεια του.

Ένα παιδί που σας φέρνει μια ζωγραφιά, μην την αγνοήσετε για να την δείτε αργότερα, αγκαλιάστε το παιδί σας και εκφράστε του πόσο πολύ σας αρέσει και πόσο καλά τα έχει καταφέρει..

Ανάγκη για επιβράβευση και ενθάρρυνση δεν έχουν  μόνο τα παιδιά, αλλά και οι έφηβοι και οι ενήλικες και όλοι μας σε όποιο χώρο και αν βρισκόμαστε, στο σπίτι, στο σχολείο, στον εργασιακό χώρο.Στο σχολείο υπάρχουν οι μαθητές οι οποίοι κοπιάζουν και το μπράβο του δάσκαλου και του καθηγητή μπορεί να γίνει το έναυσμα για μεγαλύτερη προσπάθεια και ακόμα καλύτερες επιδόσεις.

Στον εργασιακό χώρο, οι προϊστάμενοι και οι ιεραρχικά ανώτεροι να χρησιμοποιείτε την ενθάρρυνση και την λεκτική ανταμοιβή καθώς μια καλή κουβέντα και θετική αναγνώριση αποτελεί κίνητρο για να εργαστεί κάποιος με περισσότερο κέφι και ενδιαφέρον.

Το ίδιο ισχύει και στις φιλικές και προσωπικές μας σχέσεις..Μ αυτόν τον τρόπο δείχνουμε ότι εκτιμάμε τον άλλον και η εκτίμηση απέναντι στους άλλους αλλά και στον εαυτό μας είναι μια από τις πιο βασικές ανθρώπινες ανάγκες..

Φοβάμαι να μείνω μόνος....

Tweet

 

Η παγίδα της εγκατάλειψης αφορά ένα γνωστικό σχήμα βαθιά ριζωμένο μέσα μας από το προγλωσσικό στάδιο της ανάπτυξής μας και συνοδεύεται από λανθασμένες σκέψεις που προκαλούν αρνητικά συναισθήματα και έχουν σαν αποτέλεσμα δυσλειτουργικές συμπεριφορές.

   "Είμαι ολομόναχος"... "Κανείς δεν υπάρχει για εμένα"... "Δεν έχω κάποιον να μου συμπαραστέκεται"... "Ανησυχώ μήπως οι άνθρωποι που αγαπώ πεθάνουν ή μ' εγκαταλείψουν"... "'Έχω τόσες έμμονες ιδέες ότι ο/η σύντροφός μου θα μ' εγκαταλείψει που τελικά τον/την διώχνω εγώ από κοντά μου"....

   Όλες οι παραπάνω είναι κάποιες μόνο από τις σκέψεις που βασανίζουν τους ανθρώπους που έχουν πέσει στη παγίδα της εγκατάλειψης.

   Η παγίδα αυτή σχετίζεται με τη πεποίθηση ότι θα χάσουμε τους ανθρώπους που αγαπάμε και θα μείνουμε μόνοι μας. Πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι θα μας εγκαταλείψουν, ή θα πεθάνουν, είτε θα μας διώξουν από κοντά τους, ότι θα μείνουμε μόνοι μας και αυτό θα κρατήσει για πάντα. Είμαστε σίγουροι ότι δε θα μπορέσουμε να φέρουμε πίσω στη ζωή μας το άτομο που χάσαμε. Η παγίδα της εγκατάλειψης προκαλεί ένα δυσάρεστο αίσθημα απόγνωσης για την αγάπη...αίσθημα που μεγενθύνεται στο μυαλό μας και οδηγεί στη σκέψη ότι όσο καλά και αν φαίνονται τα πραγματα στις σχέσεις μας, αυτές είναι καταδικασμένες να τελειώσουν με την εγκατάλειψη μας για φινάλε...Κάθε είδους αποχωρισμός που βιώνουμε, όσο ασήμαντος κι αν είναι αυτός,όπως για παράδειγμα ένα επαγγελματικό ταξίδι του συντρόφου μας, είναι για εμάς μια συναισθηματική εγκατάλειψη, που μας προκαλεί ανασφάλεια, φόβο, θυμό και μεγενθύνει την ανάγκη μας να προσκολλούμαστε υπερβολλικά στους ανθρώπους και να νιώθουμε συναισθηματικά εξαρτημένοι/ες από αυτούς.

   Η παγίδα της εγκατάλειψης ενεργοποιείται κυρίως από στενές σχέσεις και γι'αυτό το λόγο είναι εμφανής στη σχέση μας με το σύντροφό μας. Μόλις ενεργοποιηθεί η παγίδα της εγκατάλειψης από ένα ισχυρό ερέθισμα, όπως από έναν σημαντικό ή ασήμαντο αποχωρισμό, εξελίσσονται μέσω ενός κύκλου αρνητικές εμπειρίες και συναισθήματα όπως φόβος, θυμός, άγχος, λύπη, αίσθημα πανικού και κατάθλιψης.

   Τι σημαίνει όμως η ενεργοποίηση της παγίδας της εγκατάλειψης στην επιλογή του/της συντρόφου μας  και στις δυσλειτουργικές συμπεριφορές που υιοθετούμε στην ερωτική μας σχέση;

   Αν υποφέρουμε από τη παγίδα της εγκατάλειψης οι ερωτικές μας σχέσεις πολύ σπάνια είναι ήρεμες και σταθερές. Θυμίζουν τον ξέφρενο ρυθμό με τον οποίο τρέχει το τρενάκι του τρόμου! Αυτό συμβαίνει γιατί νιώθουμε ότι η σχέση μας πάντα βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής...

   Είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι άνθρωποι που έχουν πέσει στη παγίδα αυτή να αποφεύγουν εντελώς να συνάψουν στενές σχέσεις. Προτιμούν να είναι μόνοι τους από το να υποστούν για μια ακόμα φορά την εμπειρία της απώλειας.
   Είναι εξίσου συχνό να επιλέγουν να δημιουργήσουν στενή σχέση επιλέγοντας όμως συντρόφους που με κάποιο τρόπο θα επιβεβαιώσουν την παγίδα της ζωής τους... Οι σύντροφοι που επιλέγουν λοιπόν, συνήθως είναι άτομα που δε μπορούν να δημιουργήσουν μακροχρόνιες σχέσεις είτε γιατί είναι παντρεμένοι ή έχουν μια άλλη σχέση, είτε γιατί είναι συναισθηματικά ασταθείς. Επιπλέον επιλέγουν άτομα που δεν μπορούν να δοθούν σε μια σχέση ολοκληρωτικά είτε γιατί ταξιδεύουν πολύ, είτε μένουν μακρυά τους είτε είναι εργασιομανείς καθώς επίσης και άτομα που έχουν φόβο δέσμευσης, άτομα που φέρονται αλλοπρόσαλλα δείχνοντας τη μια στιγμή ότι είναι ερωτευμένοι και την άλλη στιγμή ότι είναι τελείως αδιάφοροι. Όλοι οι παραπάνω τύποι συντρόφου επιβεβαιώνουν μια ασταθή οικεία κατάσταση για το άτομο, κατάσταση που το κάνει να νιώθει άνετα. Ζουν μια πραγματικότητα που τη γνωρίζουν καθώς επιλέγοντας συντρόφους που δε μπορούν να τους δοθούν εξασφαλίζουν το γεγονός ότι θα συνεχίσουν ν' ανακυκλώνουν τη παγίδα της παιδικής τους ηλικίας την οποία γνωρίζουν και νιώθουν οικεία ζώντας μέσα σ΄αυτή.

  Τα άτομα που έχουν πέσει στη παγίδα της εγκατάλειψης υιοθετούν συγκεκριμένες δυσλειτουργικές συμπεριφορές στις σχέσεις τους με ασυνείδητο σκοπό να ωθήσουν τον/την συντροφό τους στο να τους εγκαταλείψει και στην επιβεβαίωση της παγίδας τους. Ενδεικτικά κάποιες συμπεριφορές είναι ν΄ανησυχούν υπερβολικά για τη πιθανότητα να πεθάνει ή να χαθεί ο/η σύντροφος από τη ζωή τους, να υπεραντιδρούν σε ασήμαντα πράγματα που κάνει ή λέει ο/η σύντροφος και να τα ερμηνεύουν σαν ενδείξεις ότι θέλει να τους εγκαταλείψει, να είναι υπερβολικά κτητικός/ή και ζηλιάρης/α, να προσκολλούνται στο/στη συντροφό τους και να περιστρέφεται η ζωή τους γύρω από τη προσπάθεια τους να τον/την κρατήσουν κοντά τους, να μη μπορούν ν΄αντέξουν να είναι μακρυά ούτε καν για λίγες μέρες, να θυμώνουν και κατηγορούν το/τη σύντροφό τους ότι δε τους είναι αφοσιωμένος/η και ορισμένες φορές να απομονώνονται ή να φεύγουν για να τιμωρήσετε τον/τη σύντροφό τους που δε τους είναι αφοσιωμένος. Το άτομο που έχει πέσει στη παγίδα αυτή είναι σαν να κρατάει με το ένα χέρι το/τη σύντροφο κοντά του και με το άλλο χέρι να τον/την διώχνει μακρυά...  

    Παγίδα της εγκατάλειψης λοιπόν ....μια παγίδα ζωής που ίσως κρύβεται πίσω από τις επιλογές μας στους ερωτικούς μας συντρόφους, πίσω από πολλές δυσλειτουργικές και "αποτυχημένες" σχέσεις μας...Μια παγίδα ζωής που καλό θα ήταν αρχικά να αναγνωριστεί με σκοπό να δουλευτεί και να εξαλειφθεί... Εξοπλιστείτε με υπομονή και ενδοσκοπική διάθεση προκειμένου να πετύχετε την αλλαγή...

«Αυτός ο κόσμος που αλλάζει… με τρομάζει..»

Tweet

Αλλαγή… αυτή η μικρή και εύηχη λέξη κάποιες φορές αποτελεί αφορμή για να χάσουμε τον ύπνο μας, για να απολέσουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας, για να γεμίσουμε ανασφάλειες και φόβους. Είναι άλλωστε αναμενόμενο αν αναλογιστεί κανείς πόσο ασφαλείς αισθανόμαστε όλοι μέσα στο οικείο περιβάλλον μας, πόσο σίγουροι νιώθουμε όταν εκτελούμε την ρουτίνα μας, πόσο αποζητούμε αυτές τις συνήθεις καταστάσεις, καμιά φορά ακόμη και τις παθολογικές.

Αναμφίβολα ζούμε σε εποχές που τα πράγματα αλλάζουν με ραγδαίο ρυθμό… με ανεξέλεγκτο ρυθμό. Όλοι αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε τις συνθήκες τις ζωής μας, την καθημερινότητα μας. Κάποιοι έχασαν την δουλειά τους, κάποιοι άλλοι στράφηκαν σε άλλο επάγγελμα για να επιβιώσουν. Άλλοι μετακόμισαν, άλλοι επέστρεψαν στο πατρικό σπίτι. Ο κατάλογος των αλλαγών δεν έχει τελειωμό και αφορά στις προσωπικές ιδιαιτερότητες του καθένα. Η αναγκαστική αλλαγή όμως που σε όλους επιβλήθηκε τρομάζει για τον απλό λόγο ότι ήταν αναγκαστική, ξαφνική και από τους άλλους, όχι από εμάς τους ίδιους…

Θυμίζει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή ¨εκ των έξω¨ αλλαγή. Η Elizabeth Kübler-Ross περιέγραψε 5 βασικά στάδια διαχείρισης της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου, που τα συναντάμε βέβαια και σε άλλες καταστάσεις, όπου το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με μια αλλαγή. Η Άρνηση είναι το πρώτο στάδιο με την κλασσική φράση «Αποκλείεται να συμβαίνει αυτό σε μένα». Ακολουθεί ο Θυμός και η φράση «Είναι άδικο να συμβεί αυτό σε μένα». Σε αυτό στο στάδιο ο θυμός και η πίκρα πηγάζουν από την έλλειψη ελέγχου και μπορεί να κατευθύνονται είτε απέναντι στους άλλους είτε απέναντι στον εαυτό με τη μορφή ενοχών. Αμέσως μετά έχουμε το στάδιο της Διαπραγμάτευσης με τη φράση « Ναι μεν… αλλά..» και μια εσωτερική σύγκρουση με ψήγματα ελπίδας. Το επόμενο στάδιο είναι αυτό της Κατάθλιψης με την φράση «Δεν έχω καμία ελπίδα, είμαι τόσο λυπημένος» και τέλος περνάμε στο στάδιο της Αποδοχής με τη φράση «όλα θα πάνε καλά» και με μια αίσθηση δύναμης. Ο κάθε άνθρωπος περνάει αυτά τα στάδια με τους δικούς του ρυθμούς και με τον δικό του τρόπο.

Από την άλλη μεριά ωστόσο, έχουμε όλοι βρεθεί και στη θέση του να θέλουμε οι ίδιοι να κάνουμε μια αλλαγή στη ζωή μας. Αλλάζω τόπο διαμονής για να είμαι πιο κοντά στη δουλειά μου, αλλάζω καριέρα γιατί βρήκα τι με γεμίζει, αλλάζω τρόπο σκέψης γιατί βρήκα τι με ¨αδειάζει¨. Ακόμη και σε αυτές τις αλλαγές μας χαρακτηρίζει ένα ήπιο στρες, ο φόβος του αγνώστου και η ανασφάλεια των ικανοτήτων μας. Όλα αυτά όμως είναι θεμιτά και φυσιολογικά. Και η δύναμη της θέλησης μας να αλλάξουμε είναι αυτή που τα ξεπερνάει όλα τα εμπόδια που οι ίδιοι θέτουμε στον εαυτό μας. O Kurt Lewin περιέγραψε την διαδικασία ατομικής αλλαγής σε 3 στάδια. Πρέπει λοιπόν να ξεπεράσουμε την συνήθη νοοτροπία μας και την αδράνεια που μας καθηλώνει, δηλαδή να αποδεσμευτούμε. Ακολούθως, η φάση της μεταβολής μας συγχύζει αφού απαιτείται να αμφισβητηθούν οι παλιοί τρόποι και δεν γνωρίζουμε ακριβώς τους νέους που θα τους αντικαταστήσουν. Τέλος στο στάδιο της επαναδέσμευσης αποκρυσταλλώνεται η νέα νοοτροπία και επανέρχεται η ηρεμία.

Χάνοντας τον έλεγχο της σταθερότητας και της ασφάλειας, μια αλλαγή μπορεί να μας αρρωστήσει. Με περισσότερη ένταση βέβαια βιώνουμε τις αλλαγές που αναγκαζόμαστε να υποστούμε και όχι τόσο τις άλλες που ελεύθερα(;) επιλέγουμε. Ο Πλάτωνας όμως έλεγε πως δεν μπορείς να ανακαλύψεις νέους ωκεανούς αν δεν έχεις το κουράγιο να χάσεις την ακτή…. και σίγουρα θέλουμε να ανακαλύψουμε νέους ωκεανούς γιατί μόνο έτσι εξελισσόμαστε, μόνο έτσι προχωράμε. Θα ήταν ωφέλιμο λοιπόν να αναζητούμε τις αλλαγές, να μην παραμένουμε οκνηροί μέσα στην οικειότητα της συνήθειας, να μην φοβόμαστε να ζήσουμε. Και για όλες αυτές τις αλλαγές που μας αναγκάζουν να αποδεχτούμε ή που μας επιβάλλονται ας ψάξουμε να βρούμε τη θετική τους πλευρά, ας εστιάσουμε στην ευκαιρία πίσω από την αλλαγή, ας δούμε την αλλαγή ως εφαλτήριο για κάτι νέο και καλύτερο.

Δεν θα μπορούσα, τέλος, να μην αναφέρω σε αυτό το σημείο την ποίηση του Pablo Neruda, που μου έρχεται έντονα στο νου όποτε σκέφτομαι την αλλαγή:  

Αργοπεθαίνει όποιος γίνεται σκλάβος της συνήθειας…..

……Αργοπεθαίνει όποιος δεν “αναποδογυρίζει το τραπέζι”,
όταν δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του
όποιος δεν ρισκάρει τη σιγουριά του
για την αβεβαιότητα του να τρέξεις πίσω από ένα όνειρο
όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του-
έστω για μια φορά στη ζωή του
να ξεγλιστρήσει απ’ τις πάνσοφες συμβουλές…….

Πώς να επικοινωνήσετε επαρκώς με άτομα που πάσχουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ

Tweet

Είναι γνωστό πως η διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ αποτελεί τον «φόβο» των περισσότερων ηλικιωμένων αλλά και των συγγενών τους. Πολλοί μάλιστα θεωρούν πως αυτό συμβαδίζει με το φυσιολογικό γήρας και είναι το πιο πιθανό να συμβεί σε μεγάλη ηλικία. Στην πραγματικότητα όμως, το φυσιολογικό γήρας δεν συνοδεύεται πάντοτε από τη συγκεκριμένη νόσο καθώς τα συμπτώματα που την ακολουθούν διαφέρουν από τις φυσιολογικές απώλειες μνήμης και μπορεί να εμφανιστεί και σε νέους ανθρώπους.

Τα σημαντικότερα συμπτώματα της ασθένειας αυτής που καταστούν την επικοινωνία με το περιβάλλον δυσχερή (εφ’όσον τεθεί η διάγνωση από τον ιατρό), είναι η έκπτωση των νοητικών και γνωστικών λειτουργιών, ο αποπροσανατολισμός και η λήθη ονομάτων, οικείων προσώπων και χώρων, η δυσκολία εκφοράς ολόκληρης πρότασης, οι παραισθήσεις και η καχυποψία, η κατάθλιψη και η χρήση ακατάλληλου λεξιλογίου(σπανιότερα).

Εάν θέλετε να επικοινωνήσετε με ένα άτομο που πάσχει από Αλτσχάιμερ θα χρειασθεί να αντλήσετε όση περισσότερη υπομονή και αγάπη διαθέτετε γι’αυτό. Οι κυριότερες δεξιότητες επικοινωνίας που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν είναι οι παρακάτω:

Μιλήστε με απλές, σύντομες και σαφείς προτάσεις.

Περιμένετε να ολοκληρώσει την πρότασή του ακόμη κι αν αυτό διαρκέσει λίγο παραπάνω και επαναλάβετε περιληπτικά αυτά που κατανοήσατε για να δείτε αν θα συμφωνήσει ο ασθενής μαζί σας και αν καταλάβατε σωστά.

Μην θυμώνετε σε περίπτωση που εκφράζει άρνηση προς εσάς ή σας βρίζει. Θυμηθείτε πως δεν είναι προσωπικό αλλά απόρροια της νόσου του.

Βοηθείστε το να ακολουθεί πιστά τη θεραπευτική του αγωγή και τυχόν ασκήσεις που έχει συστήσει ο ιατρός του.

Αγκαλιάστε το και δείξτε απεριόριστη αγάπη, όχι οίκτο.

«Καμία απόλαυση της παρούσας στιγμής δεν θα μπορούσε να υπάρχει χωρίς την ικανότητα της λήθης»

ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΝΙΤΣΕ

Αποφάσεις ζωής...πόσο "ελεύθερες" είναι τελικά;...

Tweet

    Επιλογή συντρόφου, επιλογή καριέρας, επιλογή φίλων, επιλογή στάσης ζωής....επιλογές ζωής....Πόσο ελεύθερες είναι πραγματικά και πόσο συνειδητές; Πόσο απαλλαγμένες είναι από ασυνείδητες διεργασίες και γνωστικά σχήματα παγιωμένα και βαθιά ριζωμένα μέσα μας από τη παιδική μας ακόμα ηλικία;

   Όλοι μας, ακόμα και όσοι θεωρούμε τους εαυτούς μας ισορροπημένους ανθρώπους, έχουμε πέσει ασυνείδητα και θα εξακολουθούμε σ΄όλη μας τη ζωή να πέφτουμε στις λεγόμενες "παγίδες ζωής".

   Η "παγίδα" αναφέρεται σ' ένα γνωστικό σχήμα που άρχισε στη παιδική μας ηλικία χωρίς να το αντιληφθούμε και έχει αντίκτυπο σ' όλη την ενήλικη ζωή μας. Ξεκίνησε με κάτι που μας έκανε η οικογένεια μας (άλλοτε κάτι μεγάλο και σημαντικό και άλλοτε κάτι μικρό και ανάξιο προσοχής) ή κάτι που μας έκαναν τ΄άλλα παιδιά στη μικρή σχολική κοινωνία. Μπορεί λοιπόν στη παιδική μας ηλικία να μας εγκατέλειψαν, να μας υπερπροστάτεψαν, να μας κακοποίησαν είτε συναισθηματικά είτε ψυχολογικά ή απλά να μας υποτίμησαν ή να μας στέρησαν αγκαλιές και χάδια. Μεγαλώνοντας η παιδική παγίδα "που μας έριξαν", χωρίς να το έχουμε συνειδητοποιήσει γίνεται μέρος του εαυτού μας, προσδιορίζει το τρόπο σκέψης μας, τα συναισθήματά μας, τη συμπεριφορά μας και κυρίως τις σχέσεις μας με τους άλλους και τις επιλογές μας. Οι παγίδες ζωής προκαλούν έντονα συναισθήματα όπως θυμό, λύπη, άγχος, απογοήτευση, μοναξιά, απελπισία, αίσθημα αδυναμίας και ανημποριάς.

   Πόσες φορές στη ζωή σας φαίνεται να έχετε τα πάντα - κοινωνική θέση, σεβασμό των ανθρώπων γύρω σας, ένα πετυχημένο γάμο ή μια πετυχημένη σχέση, μια πετυχημένη καριέρα- και όμως δε μπορείτε να απολαύσετε τη ζωή σας και να πιστέψετε στις επιτυχίες σας; Πόσες φορές έχει συμβεί σε όλους μας να δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι γύρω μας  καταστάσεις ή να επιμένουμε να μένουμε σε καταστάσεις είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, στις οποίες μας κακομεταχειρίζονται, μας υποβιβάζουν, μας αγνοούν ή μας ελέγχουν, καταστάσεις στις οποίες αποδεικνυόμαστε μονίμως αδύναμοι και λίγοι να πραγματώσουμε τους πιο επιθυμητούς μας στόχους;

   Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν ο καθένας από εμάς να εντοπίσει και να προσδιορίσει τις παγίδες της δικής του ζωής που τον ωθούν να συμπεριφέρεται δυσλειτουργικά και ίσως καταστροφικά κάποιες φορές και να τον ωθούν σε "λάθος" αποφάσεις.

   Πώς όμως θα εντοπίσουμε τις παγίδες της ζωής μας και θα αντιληφθούμε ότι έχουμε πέσει σε κάποιες από αυτές;

  Παρακάτω θα παραθέσουμε κάποιες ενδείξεις που είναι αρκετές να μας παρακινήσουν σε μια βαθιά ενδοσκόπηση και στην συνειδητοποίηση ότι και εμείς "κουβαλάμε" από τη παιδική μας ηλικία κάποια ή κάποιες παγίδες ριζωμένες μέσα μας

• Μπλέκεστε επανειλημμένα σε σχέσεις με ανθρώπους που είναι ψυχροί απεναντί σας.
• Νιώθετε πως ακόμα και οι πιο κοντινοί σας άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για εσάς ή δε σας καταλαβαίνουν αρκετά.
• Νιώθετε πως στο βάθος είστε ανεπαρκείς και πως αν σας γνώριζε κάποιος καλά, δε θα μπορούσε να σας αγαπήσει και να σας αποδεχτεί.
• Βάζετε τις ανάγκες των άλλων πάντοτε πάνω από τις δικές σας με αποτέλεσμα να μην εκπληρώνονται οι δικές ανάγκες ποτέ, έτσι ώστε στη πραγματικότητα να μη γνωρίζετε πλέον ποιές είναι οι πραγματικές δικές σας ανάγκες.
• Φοβάστε πως κάτι κακό θα σας συμβεί, με αποτέλεσμα ένα απλό κρυολόγημα να σας δημιουργεί πανικό για μια σοβαρότερη αρρώστια.
• Βρίσκετε πως ανεξάρτητα από τη γνώμη που έχουν οι άλλοι για εσάς ή την κοινωνική αποδοχή που λαμβάνετε, συνεχίζετε να νιώθετε κενοί, δυστυχισμένοι ή ανάξιοι.

   Αν αναγνωρίζετε κάτι από τα παραπάνω στη δική σας ζωή τότε το πρώτο βήμα έχει γίνει: έχετε συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει κάτι στο τρόπο σκέψης σας, μοτίβα που επαναλαμβάνονται και σας εμποδίζουν να ζείτε ευτυχισμένοι...Το δεύτερο βήμα είναι να εντοπίσετε και να προσδιορίσετε τις παγίδες της δικής σας ζωής

  Επιγραμματικά παρακάτω θα αναφερθούν οι 11 βασικές παγίδες ζωής και ποια είναι η βασική δυσλειτουργική σκέψη που συνοδεύει τη καθεμιά από αυτές.

1. Η παγίδα της εγκατάλειψης: "Σε παρακαλώ, μη μ' αφήνεις!".
2. Η παγίδα της δυσπιστίας και της κακοποίησης: "Δε μπορώ να σ' εμπιστευτώ".
3. Η παγίδα της συναισθηματικής στέρησης: "Ποτέ δε θα μου δώσουν την αγάπη που χρειάζομαι".
4. Η παγίδα του κοινωνικού αποκλεισμού: "Δε μπορώ να προσαρμοστώ".
5. Η παγίδα της εξάρτησης: " Δε μπορώ να τα καταφέρω μόνος-η μου".
6. Η παγίδα της ευαλωτότητας: "Φοβάμαι τη καταστροφή".
7. Η παγίδα της μειονεκτικότητας: "Είμαι ανάξιος-α".
8. Η παγίδα της αποτυχίας: "Νιώθω αποτυχημένος-η".
9. Η παγίδα της υποταγής: " Πάντα γίνεται το δικό σου!".
10. Η παγίδα των ανελαστικών στάνταρ: "Ποτέ δεν είμαι απόλυτα ικανοποιημένος-η".
11. Η παγίδα του αυτονόητου δικαιώματος: "Μπορώ να έχω οτιδήποτε θελήσω!".

Στα άρθρα που θα ακολουθήσουν τις επόμενες εβδομάδες θα αναλυθεί η καθεμιά από τις παγίδες ζωής ξεχωριστά, πως επηρεάζει τη ζωή μας καθώς επίσης και ο τρόπος που σχετίζεται η καθεμία με τις αποφάσεις της ζωής μας και με την επιλογή του συντρόφου μας.

Νιώθω χαρούμενος.. αισθάνομαι λυπημένος.. φοβάμαι...

Tweet

Συναισθήματα... μιλάμε συνέχεια για αυτά, τα βιώνουμε, τα αιτιολογούμε, τα αναζητούμε στους γύρω μας. Τι είναι όμως τα συναισθήματα; Τα συναισθήματα είναι εσωτερικές,υποκειμενικές καταστάσεις, που συνοδεύονται από αλλαγές στο σώμα μας καθώς επίσης και από αλλαγές στις εκφράσεις του προσώπου μας. Κάποιες φορές φαίνεται να αναζωπυρώνονται χωρίς πρόθεση, ενώ άλλες φορές είναι αποκυήματα της σκέψης μας. Κάποιοι θεωρητικοί προτείνουν ως βασικές οικογένειες συναισθημάτων τις εξής οκτώ:

• Θυμός : λύσσα, οργή, πικρία, αγανάκτηση, απόγνωση κ.α.
• Θλίψη : λύπη, μελαγχολία, μοναξιά, απελπισία κ.α.
• Φόβος : άγχος, αναστάτωση, ανησυχία, νευρικότητα κ.α.
• Απόλαυση : ευτυχία, χαρά, ικανοποίηση, ηδονή, ανακούφιση κ.α.
• Αγάπη : αποδοχή, φιλικότητα, εμπιστοσύνη, έρωτας, αφοσίωση κ.α.
• Έκπληξη : σοκ, θαυμασμός, απορία, κατάπληξη
• Αποστροφή : απέχθεια, δυσφορία, περιφρόνηση, αηδία κ.α.
• Ντροπή : ενοχή, αμηχανία, ταπείνωση, τύψεις, συστολή κ.α

Ο παραπάνω κατάλογος δεν φαίνεται να λύνει τα προβλήματα σχετικά με την κατάταξη των συναισθημάτων, αφού ανακύπτουν ερωτήματα για παραλλαγές συναισθημάτων (ζήλια), για αρετές που γεννούν συναισθήματα (ελπίδα,πίστη) και για ελαττώματα που παράγουν συναισθήματα (απάθεια, αδιαφορία, πλήξη).

Το συναίσθημα χαρακτηρίζεται από τέσσερα επιμέρους στοιχεία :

1. Την υποκειμενική εμπειρία του συναισθήματος
2. Τις σωματικές αλλαγές. Όταν φοβόμαστε ανεβαίνουν οι καρδιακοί παλμοί, όταν θυμώνουμε επιταχύνεται η αναπνοή μας. Μια συναισθηματική διέγερση ενεργοποιεί το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα (ΑΝΣ) που εμπλέκεται στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα. Το ΑΝΣ έχει δυο υποσυστήματα,το συμπαθητικό σύστημα,που προετοιμάζει τον οργανισμό για δράση, και το παρασυμπαθητικό σύστημα, που αναλαμβάνει να επαναφέρει τον οργανισμό στην κανονική του κατάσταση. Έχει διαπιστωθεί δε, ότι η ένταση της υποκειμενικής εμπειρίας ενός συναισθήματος έχει σχέση με την ένταση της φυσιολογικής διέγερσης του ΑΝΣ.
   
3. Τις εκφράσεις του προσώπου. Οι μύες στο ανθρώπινο πρόσωπο μπορούν να παράξουν από 6000 έως 7000 διαφορετικές εκφράσεις ( Izard,1994). Πόσο δύσκολο είναι λοιπόν να αναγνωρίσουμε και να ερμηνεύσουμε τα συναισθήματα των ανθρώπων από τις εκφράσεις του προσώπου τους; Υπάρχει η υπόθεση ότι οι εκφράσεις αυτές είναι βιολογικά καθορισμένες και καθολικές. Έρευνες σε νεογέννητα αλλά και διαπολιτισμικές μελέτες ενισχύουν αυτήν την υπόθεση. Αν αναλογιστούμε ότι όλοι μας όταν είμαστε χαρούμενοι χαμογελάμε ενώ αν κάτι μας σοκάρει μένουμε ''με το στόμα ανοιχτό'', θα δούμε ότι όντως υπάρχει μια κοινή ''γλώσσα'' σε αυτό το επίπεδο.
   
4. Τις γνωστικές ερμηνείες των καταστάσεων που σχετίζονται με το συναίσθημα. Μπορεί οι εκφράσεις του προσώπου να είναι εγγενείς και καθολικές, ωστόσο η αιτία που προκαλεί ένα συναίσθημα είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, που εμπλέκει τις νοητικές αναπαραστάσεις και τις προσωπικές θεωρίες του κάθε ατόμου. Μιλάμε, λοιπόν, για μια γνωστική εκτίμηση ενός ερεθίσματος ή μιας κατάστασης, που επηρεάζει και καθορίζει την συναισθηματική εμπειρία. Επιπλέον η γνωστική εκτίμηση έρχεται να διαφοροποιήσει τα συναισθήματα, δηλαδή να υποδείξει πότε πρέπει να νιώσουμε θυμό και πότε φόβο κλπ.  Πολλοί θεωρητικοί ασχολήθηκαν με τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην γνωστική εκτίμηση και τη διέγερση του ΑΝΣ στη βίωση του συναισθήματος. Ο W.James υποστήριξε ότι η σωματική αντίδραση προηγείται του συναισθήματος. Αν, δηλαδή, δούμε ένα λιοντάρι, θα τρέξουμε για να σωθούμε και αυτή μας η κίνηση θα μας δημιουργήσει τον φόβο. Ο Canon αντίθετα είπε πως τα συναισθήματα δεν εξαρτώνται απο τη σωματική μας διέγερση,αφού ένα ερέθισμα στέλνει σήματα συγχρόνως και στο ΑΝΣ και στον κροταφικό λοβό,όπου τα συναισθήματα γίνονται συνειδητά. Πιο σωστή θεωρία ωστόσο φαίνεται αυτή των δυο παραγόντων, που πρεσβεύει οτι η σωματική διέγερση και η γνωστική εκτίμηση εμπλέκονται στην εμπειρία των συναισθημάτων. Δηλαδή η σωματική διέγερση σε συνδυασμό με τη γνωστική ερμηνεία μιας κατάστασης δημιουργούν τα συναισθήματα. Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι αυτό που αναπτύσσεται σε κάθε άνθρωπο είναι οι προσωπικές πεποιθήσεις,οι ιδέες και οι θεωρίες που συνδέονται με τα συναισθήματα. Το συναίσθημα της χαράς για παράδειγμα είναι ίδιο και όταν είμαστε 5 χρονών και όταν είμαστε 60 χρονών, ο λόγος όμως που μας κάνει ευτυχισμένους διαφέρει.

Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω και δυο άλλες έννοιες, τη διάθεση και τη ψυχοσύνθεση. Η διάθεση έχει μεγαλύτερη διάρκεια από το συναίσθημα. Η ψυχοσύνθεση είναι έμφυτη ροπή προς μια συγκεκριμένη διάθεση που κάνει τους ανθρώπους για παράδειγμα μελαγχολικούς ή πρόσχαρους.
Κάπου ανάμεσα στην ψυχοσύνθεση μας και στην διάθεση στην οποία ρέπουμε, υπάρχει η σκέψη μας, οι θεωρίες μας, οι πεποιθήσεις μας και οι ερμηνείες μας, τα οποία είναι εμπλουτισμένα απο την εμπειρία μας. Μπορούμε επομένως να επέμβουμε, να ελέγξουμε τις σκέψεις μας για να αλλάξουμε ένα συναίσθημα που δεν είναι ευεργετικό για εμάς ώστε να αλλάξει και η διάθεση μας.

Πηγές : Στέλλα Βοσνιάδου, Εισαγωγή στην Ψυχολογία, τομος Α΄, Gutenberg, 2001
            Daniel Goleman, Η Συναισθηματική Νοημοσύνη, Πεδίο, 2011