Αλλαγή… αυτή η μικρή και εύηχη λέξη κάποιες φορές αποτελεί
αφορμή για να χάσουμε τον ύπνο μας, για να απολέσουμε τη γη κάτω από τα πόδια
μας, για να γεμίσουμε ανασφάλειες και φόβους. Είναι άλλωστε αναμενόμενο αν
αναλογιστεί κανείς πόσο ασφαλείς αισθανόμαστε όλοι μέσα στο οικείο περιβάλλον
μας, πόσο σίγουροι νιώθουμε όταν εκτελούμε την ρουτίνα μας, πόσο αποζητούμε
αυτές τις συνήθεις καταστάσεις, καμιά φορά ακόμη και τις παθολογικές.
Αναμφίβολα ζούμε σε εποχές που τα πράγματα αλλάζουν με
ραγδαίο ρυθμό… με ανεξέλεγκτο ρυθμό. Όλοι αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε τις
συνθήκες τις ζωής μας, την καθημερινότητα μας. Κάποιοι έχασαν την δουλειά τους,
κάποιοι άλλοι στράφηκαν σε άλλο επάγγελμα για να επιβιώσουν. Άλλοι μετακόμισαν,
άλλοι επέστρεψαν στο πατρικό σπίτι. Ο κατάλογος των αλλαγών δεν έχει τελειωμό
και αφορά στις προσωπικές ιδιαιτερότητες του καθένα. Η αναγκαστική αλλαγή όμως
που σε όλους επιβλήθηκε τρομάζει για τον απλό λόγο ότι ήταν αναγκαστική,
ξαφνική και από τους άλλους, όχι από εμάς τους ίδιους…
Θυμίζει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου ή ¨εκ των έξω¨
αλλαγή. Η Elizabeth Kübler-Ross περιέγραψε 5 βασικά στάδια διαχείρισης της
απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου, που τα συναντάμε βέβαια και σε άλλες
καταστάσεις, όπου το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με μια αλλαγή. Η Άρνηση είναι το πρώτο στάδιο με την
κλασσική φράση «Αποκλείεται να συμβαίνει αυτό σε μένα». Ακολουθεί ο Θυμός και η φράση «Είναι άδικο να
συμβεί αυτό σε μένα». Σε αυτό στο στάδιο ο θυμός και η πίκρα πηγάζουν από την
έλλειψη ελέγχου και μπορεί να κατευθύνονται είτε απέναντι στους άλλους είτε
απέναντι στον εαυτό με τη μορφή ενοχών. Αμέσως μετά έχουμε το στάδιο της Διαπραγμάτευσης με τη φράση « Ναι μεν…
αλλά..» και μια εσωτερική σύγκρουση με ψήγματα ελπίδας. Το επόμενο στάδιο είναι
αυτό της Κατάθλιψης με την φράση
«Δεν έχω καμία ελπίδα, είμαι τόσο λυπημένος» και τέλος περνάμε στο στάδιο της Αποδοχής με τη φράση «όλα θα πάνε καλά»
και με μια αίσθηση δύναμης. Ο κάθε άνθρωπος περνάει αυτά τα στάδια με τους
δικούς του ρυθμούς και με τον δικό του τρόπο.
Από την άλλη μεριά ωστόσο, έχουμε όλοι βρεθεί και στη θέση
του να θέλουμε οι ίδιοι να κάνουμε μια αλλαγή στη ζωή μας. Αλλάζω τόπο διαμονής
για να είμαι πιο κοντά στη δουλειά μου, αλλάζω καριέρα γιατί βρήκα τι με
γεμίζει, αλλάζω τρόπο σκέψης γιατί βρήκα τι με ¨αδειάζει¨. Ακόμη και σε αυτές
τις αλλαγές μας χαρακτηρίζει ένα ήπιο στρες, ο φόβος του αγνώστου και η
ανασφάλεια των ικανοτήτων μας. Όλα αυτά όμως είναι θεμιτά και φυσιολογικά. Και
η δύναμη της θέλησης μας να αλλάξουμε είναι αυτή που τα ξεπερνάει όλα τα
εμπόδια που οι ίδιοι θέτουμε στον εαυτό μας. O Kurt Lewin περιέγραψε την διαδικασία ατομικής
αλλαγής σε 3 στάδια. Πρέπει λοιπόν να ξεπεράσουμε την συνήθη νοοτροπία μας και
την αδράνεια που μας καθηλώνει, δηλαδή να
αποδεσμευτούμε. Ακολούθως, η φάση της μεταβολής
μας συγχύζει αφού απαιτείται να αμφισβητηθούν οι παλιοί τρόποι και δεν
γνωρίζουμε ακριβώς τους νέους που θα τους αντικαταστήσουν. Τέλος στο στάδιο της
επαναδέσμευσης αποκρυσταλλώνεται η
νέα νοοτροπία και επανέρχεται η ηρεμία.
Χάνοντας τον έλεγχο της σταθερότητας και της ασφάλειας, μια
αλλαγή μπορεί να μας αρρωστήσει. Με περισσότερη ένταση βέβαια βιώνουμε τις
αλλαγές που αναγκαζόμαστε να υποστούμε και όχι τόσο τις άλλες που ελεύθερα(;)
επιλέγουμε. Ο Πλάτωνας όμως έλεγε πως δεν μπορείς να ανακαλύψεις νέους ωκεανούς
αν δεν έχεις το κουράγιο να χάσεις την ακτή…. και σίγουρα θέλουμε να
ανακαλύψουμε νέους ωκεανούς γιατί μόνο έτσι εξελισσόμαστε, μόνο έτσι προχωράμε.
Θα ήταν ωφέλιμο λοιπόν να αναζητούμε τις αλλαγές, να μην παραμένουμε οκνηροί
μέσα στην οικειότητα της συνήθειας, να μην φοβόμαστε να ζήσουμε. Και για όλες
αυτές τις αλλαγές που μας αναγκάζουν να αποδεχτούμε ή που μας επιβάλλονται ας
ψάξουμε να βρούμε τη θετική τους πλευρά, ας εστιάσουμε στην ευκαιρία πίσω από
την αλλαγή, ας δούμε την αλλαγή ως εφαλτήριο για κάτι νέο και καλύτερο.
Δεν θα μπορούσα, τέλος, να μην αναφέρω σε αυτό το σημείο την
ποίηση του Pablo Neruda, που μου έρχεται έντονα στο νου όποτε σκέφτομαι την
αλλαγή:
Αργοπεθαίνει όποιος
γίνεται σκλάβος της συνήθειας…..
……Αργοπεθαίνει όποιος δεν “αναποδογυρίζει το
τραπέζι”,όταν δεν είναι ευτυχισμένος στη δουλειά του
όποιος δεν ρισκάρει τη σιγουριά του
για την αβεβαιότητα του να τρέξεις πίσω από ένα όνειρο
όποιος δεν επιτρέπει στον εαυτό του-
έστω για μια φορά στη ζωή του
να ξεγλιστρήσει απ’ τις πάνσοφες συμβουλές…….
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου